Samenstelling:
Ton Dietz. Met afbeeldingen afkomstig van internet en uit de
verzamelingen van OHvZ leden Dick de Geus, Jan Groenendijk, David
Haug, en Ronald Notenboom.
In het februarinummer 2019 van Filatelie (pp. 80-84) verscheen een
vertaling van Axel Dörrenbach’s
artikel over de Deutsche Dienstpost Niederlande, door René
Hillesum.
In het juni/julinummer van 2019 (pp. 362-364) verscheen het
vijftiende deel van Nico Bader’s reeks over de Duitse civiele
postcensuur tijdens de Tweede Wereldoorlog, met daarbij ook
voorbeelden uit Nederland. Voor beide thema’s hebben we ook
allerlei Haarlemse voorbeelden gevonden, die hier worden behandeld.
I:
Haarlem: Duitse Dienstpost/Deutsche Dienstpost Niederlande
Volgens het Dörrenbach/Hillesum
artikel (p. 80) was de DDPN bedoeld voor “de Duitse
(bezettings)overheid en de partijafdelingen (dienstpost), de
werknemers daarvan, de Duitse strijdkrachten (veldpost),
koopvaardijschepen evenals Duitse bedrijven en zakenlieden
(Geschäftspost)
en die van hun werknemers (Gefolgschaftspost).
Bij de toegelaten bedrijven bevonden zich ook Nederlandse bedrijven,
vooral in de wapen- en andere oorlog-gerelateerde industrie zoals
bijvoorbeeld expeditiebedrijven. Ook konden Nederlandse vrijwilligers
in het Duitse leger gebruik maken van de veldpost. De DDPN had
ongeveer 40 postkantoren en postafdelingen met een loketdienst en –
tot 15 augustus 1942 – openbare brievenbussen voor dienstpost,
verspreid over het hele land”. Ook in Haarlem was zo’n
postkantoor: de Deutsche dienstpoststelle Haarlem.
Verzameling
Jan Groenendijk. Poststempel Deutsche Dienstpoststelle Niederlande
Haarlem 13.6.1941 op Duitse Hindenburgpostzegel van 12 pf.
Verzameling
Jan Groenendijk. Brief van de Reichskommissar für
die besetzten Niederländischen
Gebiete, Prov. Nordholland, Kenaupark 21 Haarlem, naar Amsterdam, met
een rood rechthoekig stempel ‘Dienstpost’ en een poststempel
Deutsche Dienstpost Niederlande Haarlem, 3.7. 1941.
Verzameling
Ronald Notenboom. Aantekenstrookje Deutsche Dienstpoststelle Haarlem,
1941?, verstuurd naar Wenen, gefrankeerd met Hindenburgzegels 10c en
2x 20c.
Bron: Delcampe:
“Dienstpost Haarlem – Bloemendaal 1941 – Polizeioffizier”.
Verzameling
Jan Groenendijk. Brief van Haarlem naar Zandvoort met poststempel van
de Deutsche Dienstpost Niederlande, Haarlem, 25.8.1942 en
Briefstempel van de Wehrmachtkommandatur Haarlem.
Bron: Delcampe.
Brief van het Deutsche
Fachwerber Arbeitsamt Haarlem naar Berlijn met poststempel Deutsche
Dienstpost Niederlande, Haarlem, 27.2.1943 en ‘Frei durch Ablösung
Reich’.
Bron: Delcampe:
“P0235 – DR Niederlande Marine Baudienststelle Ijmuiden Dienstpost
Briefumschlag: gebraucht Type Haarlem – Berlin 1943”.
Verzameling
Dik de Geus. Brief van de Armenraad met poststempel Deutsche
Dienstpost Niederlande Haarlem 8.4.1943.
Bron: Delcampe:
Brief van Haarlem naar Wenen, met poststempel van de Deutsche
Dienstpost Niederlande 20.9.1943.
Verzameling
Ronald Notenboom. Brief van Haarlem naar Kaufbeuren in Duitsland.
Poststempel Deutsche Dienstpost Niederlande Haarlem. 3 9 1943. Met
Duitse Hitlerzegels van 12 en 30 pfennig.
Bron: Delcampe.
Prentbriefkaart van Haarlem naar Wenen, met poststempel van de
Deutsche Dienstpost Niederlande 23.9.1943.
Verzameling
David Haug. Aangetekende envelop verzonden van Haarlem naar
Schönebeck aan
de Elbe met poststempel van de Deutsche Dienstpost Niederlande
29.01.1944. Met Duitse hakenkruispostzegel van 50 pf.
Verzameling
Ronald Notenboom. Voor- en achterzijde. Aangetekend verstuurd van
Haarlem naar Wilhelmshaven met poststempel Haarlem Deutsche
Dienstpost Niederlande, verstuurd op 12.2.1944 en ontvangststempel
Wilhelmshaven op achterzijde 13.2.1944.
Verzameling
Ronald Notenboom. Aangetekende brief vanuit IJmuiden verstuurd met de
Duitse Dienstpost Niederlande naar Wenen, in februari 1944, met
poststempel Haarlem Deutsche Dienstpost Niederlande,, gefrankeerd met
Hitlerzegels Duitse Rijk 12pf (2x) en 30pf, samen 54 pf.
Idem (detail voorzijde).
Bron: eBay:
“German Reich covers 1944 R-cover Deutsche Dienstpost
Niederlande/HAARLEM”. Met Hitlerpostzegel van het Grossdeutsche Reich.
Bron: Delcampe:
“1944, HAARLEM , Dienstpost Niederlande , Brief der
Schiffsmaschinenwerk in Haarlem”. Met poststempel van de Deutsche
Dienstpost Niederlande 1.5..1944. Met Duitse Hitlerpostzegel van 12 pf.
Bron: eBay:
“1945 Haarlem Holland Registered Cover to Germany Dienstpost”.
Deutsche Dienstpost Niederlande,
Dienstpoststelle Haarlem, 22 januari 1945. Met Duitse
dienstpostzegels van 3 en 40 pf.
Bron: Delcampe:
“WW II DR Niederlande Dienstpost Feldpost Briefumschlag Der
Reichskommissar, Endzeitbeleg: gebraucht Haarlem 23.1.1945”.
II
Speciale Oorlogspost
Bron: Delcampe.
Prentbriefkaart uit het begin van de Tweede Wereldoorlog. Niet
toegelaten post van Haarlem naar Frankrijk. Met NVPH 174 uit 1927.
Bron: Delcampe.
Gecensureerde luchtpostbrief van Haarlem naar de USA. Met 2x NVPH 363
uit 1940.
Bron: Delcampe
Brief van Overveen naar Kopenhagen met Duits censuurstempel,
11/7/1940. Met NVPH 358 uit 1940.
Bron: Delcampe
: “1941 Geopende, geprüfte luchtpostbrief van Overveen via Köln
naar New York City met NVPH 357 en 366” [uit 1940].
Bron: eBay:
“Holland Formula folded 4 page letter Herzegenbosch Camp to
Haarlem, 1943”. Moet zijn: ‘s Hertogenbosch. Met NVPH 381 uit 1941.
Bron: Delcampe:
“Interneeringskamp St. Michielsgestel – Haarlem 1943”.
Aangetekende brief naar Haarlem. Met NVPH 405, 406, 408 en 411 van de
Germaanse symbolenserie uit 1943 en 412, 413, 414, 415 en 417 van de
zeeheldenserie uit 1943.
Bron: Delcampe:
“WO II Haarlem: ooggetuigebrief 19.4.43 van aanval op Amsterdamse
Buurt in Haarlem!”. Gefrankeerd met NVPH 381 uit 1941.
Bron: Delcampe
Pakketkaart van Haarlem naar Duitsland 25 6 1943 met
toelatingsstempel en NVPH 389 (3x) uit 1941.
Bron: Delcampe
Pakketkaart van Haarlem naar Duitsland, 9.10.1943 met
toelatingsstempel en NVPH 384 (1x) en 391 (3x).
Bron: Delcampe
Luchtpostbrief van Haarlem naar Duitsland van vlak na de oorlog
(1946, met NVPH 339 uit 1940). Niet toegelaten.
versie 01-07-2019