Postzegelhandel

De
postzegelhandel in Haarlem en omstreken

Ton Dietz, met stukken uit het archief van OHvZ, uit de verzamelingen van
OHvZ leden Ronald Notenboom, Dik de Geus en David Haug en van
websites Ebay, Delcampe, en Postbeeld. Tevens is gebruik gemaakt van
de gedigitaliseerde Adresboeken Haarlem bij het Noordhollands
Archief en van materiaal en informatie van Rob Smit.

De geschiedenis van de postzegelhandel in Haarlem en omstreken is deels
te reconstrueren door te zien welke postzegelhandelaren wanneer
adverteerden in de jaarboeken van Op Hoop van Zegels (1925-1947), en
in de latere Spaarnepost (vanaf 1986). Jammer genoeg ontbreken in het
Archief van OHvZ de Mededelingenbladen uit de tussenliggende fase
(1948-1985) en zijn van de Spaarneposten na 1991 de kaften er af
zodat we niet meer kunnen zien wie er op de kaften hebben
geadverteerd. Van sommige postzegelhandelaren hebben we poststukken
gevonden: brieven of briefkaarten met hun bedrijfsnaam en –adres er
op, of in een enkel geval brieven aan hen gericht. Er is ook op het
internet wel wat informatie te vinden, maar dat is vooral interessant
voor de recente postzegelhandel. Maar er moet nog wel meer te vinden
zijn….

Bij ‘Op Hoop van Zegels’ is altijd het beleid geweest dat
postzegelhandelaren geen ‘gewone’ leden konden zijn van de
vereniging. Dat is al meteen te lezen in het eerste jaarboek en werd
herhaald in het jaarboek dat in 1942 verscheen:

Uit het OHvZ Jaarboek van 1925, p. 4. Het duurde tot 1934 voordat de
eerste begunstiger zich aandiende, postzegelhandelaar Charles
Fischman (zie ‘Hollandia’).

Uit het OHvZ Jaarboek van 1942, p. 17.

Vanaf 1930 komen wel ‘handelaren-leden’ voor (en ‘begunstigers’) en
die betalen een ander tarief dan gewone leden: in 1930 gaat het om
twee handelaren, in 1931 om vijf handelaren en drie begunstigers, in
1934 gaat het om zes handelaren maar niet langer om begunstigers, en
in 1935 is het topjaar op dit vlak: zes handelaren en een
begunstiger. In 1937 gaat het om drie en in 1939 tot 1942 om nog maar
twee handelaren (en steeds ook één
begunstiger, zie later). Naast advertenties van postzegelhandelaren
in Haarlem treffen we ook her en der advertenties aan van
postzegelhandelaren elders in het land en van bedrijven die niets met
postzegels te maken hebben (al kan het zijn dat de eigenaars
postzegelverzamelaars waren. Zo adverteerde OHvZ penningmeester Mos in
de oorlog een keer voor zijn eigen accountantskantoor).

Wat we hebben gevonden zetten we chronologisch op: vanaf het moment waarop
we zeker weten dat een postzegelhandel bestond. Dat zijn bij elkaar
34 verschillende bedrijven geweest, waarvan sommige maar heel kort
hebben gefunctioneerd en andere vele decennia…. Er zijn er nog drie
of vier over, waarvan Postbeeld in Haarlem en Hollands Glorie in
Heemstede de grootste zijn. Dat zijn allebei internationaal
opererende bedrijven die volop gebruik maken van de mogelijkheden van
het internet.

Overzicht
van Postzegelhandelaren in Haarlem en omgeving, met jaartallen voor
zover nu bekend

Berndes, Kinderhuissingel 70, Haarlem	1915-1921
Schragen, Groote Houtstraat 50 Rd, Haarlem	1917
Roodlieb, Groote Houtstraat 175 Rd, Haarlem	1917
Dutch Stamp Trade, Santpoorterstraat 30, Haarlem	1918
Van Meurs, Schagchelstraat 13, Haarlem	1922
Philadelphia (Gosse, later: C.C. Wilders, en daarna Chr. Bout en R. Wilders en na het overlijden van Chr. Bout in 1998 door Mevr. J.N. Bout-Goedhart en de Heer R. Wilders), Jansstraat 30, later Kruisweg 43, Haarlem	1927 – jaren ’90 (of later?)
Haarlemsche Postzegel- en Muntenhandel, Gierstraat 18-20, Haarlem	1931-1934
Engelkamp/Kruisbrug (Sombogaard), Kruisstraat 4, Haarlem	1932-1946
De Posthoorn, Ursulastraat 21 (Van Velzen), Haarlem	1933-1946
Hollandia (Charles Fischman), Nassaustraat 6, Haarlem	1934-1942
DGP/Jaap Horchner, Nieuwe Gracht 19, Haarlem	1934-1942
De Postiljon (Overduin), Warmoesstraat 8, later Kruisweg 38 en Rozenhagenplein 12, Haarlem	1937-1949
Holm, Frankestraat 51, later Frankestraat 36, Haarlem	1939-2019
De Vries/Mauritz/Jonkman, Plein 34a , later Gro(o)te Houtstraat 160, Haarlem	1940-1991
De Waag, Damstraat 27, Haarlem	1940-jaren ‘60
Bauling, Ruysdaelstraat 10, Haarlem	1942
Filco, Damstraat 4rd, Haarlem	1942
Gaanderse, Prinsesselaan 25, Haarlem	1942
De Pelikaan (Groeneveld), Schoterweg 24, Haarlem	1946
Reckman, Schouwtjeslaan 41, Haarlem	1946
Graphila Engros, Postbus 90, Haarlem	1969
De Postillon, Hoofmanstraat 23, Haarlem	1969
Hekker, Kleverlaan 97 Bloemendaal	1969
Bakker, Prof. Eijkmanlaan 114,, Haarlem later Nassaulaan 3	1969?-2012?
Mevr. Hessels postzegelhandel, Nieuwstraat, Haarlem	Jaren ’70 – begin jaren ‘80
Van Limburg, Binnenweg 199, Heemstede	Ca 1975-cq 1995
Rien Koppen Postzegelhandel in de Smedestraat, Haarlem	Rond 1980
ROSMI/Postbeeld (Rob Smit), Kloosterstraat 17-21, Haarlem	1982-nu
De Meer, Hoofdweg 1304 Nieuw Vennep.	1987-jaren ‘90
IJmuiden Postzegelhandel, v. Leeuwenstraat 27 A, IJmuiden	1993-nu
Hollands Glorie (Voetelink), Camplaan 8, 2103GW, Heemstede	1981-nu
Rene van Dijk, Filatelie, Hoofddorp, Veerse Meer 5. Ook bekend als Filasoft.	2013-nu?
Collecters Choice (veiling), Stresemannlaan 154, Haarlem	?
Postzegel- en muntenhandel S.J.J. Zuurendonk, Haarlemmerstraat 29, Zandvoort	?

Ca
1915 tot in ieder geval 1921: H. Berndes, postzegelhandel
Kinderhuissingel 70, Haarlem

Volgens
de telefoongids van Haarlem ¹⁾
was H. Berndes al in 1915 actief als postzegelhandelaar. Hij had toen
telefoonnummer 2516 en woonde op de Gedempte Oudegracht 120.
Onduidelijk is of hij toen ook al zijn winkel in de Kinderhuissingel
had. In de lijst van bedrijven en beroepen voor Haarlem uit 1927 ²⁾
staat dat Berndes in de Kinderhuissingel geen postzegelhandel had,
maar een sigaren- en tabakswinkel. Ook in 1929 staat dat er nog ³⁾.
Hij heeft geadverteerd in het programmaboekje bij het tienjarig
bestaan van OHvZ in 1921.

Uitgave bij het 10-jarig bestaan van OHvZ, het programmaboekje van de 12^e
Philatelistische Dag in 1921, p. 6.

1917:
Postzegelhandel Mej. M. Schragen, Groote Houtstraat 50 Rd, Haarlem

Vermeld in het adresboek Haarlem van 1917 ⁴⁾.
Wel al opgenomen als persoon in het adresboek Haarlem van 1912, maar
nog niet als postzegelhandel en nog niet met dit adres.

1917:
Postzegelhandel C.J.H. Roodlieb, Groote Houtstraat 175 Rd, Haarlem

Vermeld in het adresboek Haarlem van 1917 ⁵⁾.
Maar nog niet in dat van 1914 en niet meer in het adresboek van 1921
(daar staat een C. Roodlieb als steenhouwer en woonachtig op de Lange
Poellaan 15^e).

Rond
1918: Dutch Stamp Trade, Santpoorterstraat 30, Haarlem.

Van dit bedrijf is verder nog niets bekend behalve een enveloppe met de
bedrijfsnaam (zie onder). In 1912 nog niet vermeld in het adresboek
Haarlem en ook in de jaarboeken van 1917 en 1921 komt de naam niet
voor.

Bron: eBay.

Brief van ‘Dutch Stamp Trade’ uit Haarlem naar Honolulu, gefrankeerd met 2
½ cent (NVPH 55 uit 1899), langebalkstempel Haarlem 18 1 1918.

Het pand aan de Santpoorterstraat 30 is op dit moment een woonhuis.

Ca
1922; H. van Meurs Jr., Postzegelhandel, Schagchelstraat 13, Haarlem.

Ook van dit bedrijf is verder nog niets bekend. In het adresboek van
Haarlem van 1921 (en in eerdere jaren) staat H. van Meurs (in
dezelfde straat) nog in de boeken als ‘gasfitter’. In het
jaarboek van 1926 staat hij niet meer vermeld (in dat jaar staat geen
enkele postzegelhandel vermeld).

Bron: Delcampe

Briefkaart van v. Meurs Internationale Postzegelhandel naar New York, gefrankeerd
met 12½ cent (NVPH 108 uit 1922) en gestempeld met het
kortebalkstempel Haarlem 15 V 1922.

Het pand aan de Schagchelstraat 13 is nu een Thais restaurant

Vanaf
1927, Philadelphia Postzegelhandel, Jansstraat 30, later (1930-1931)
Kruisweg 43, Haarlem, tot in de jaren ’90.

In het adresboek van Haarlem uit 1931 stond Philadelphia vermeld als NV
internationale postzegelhandel in de Kruisweg 43, maar nog zonder
vermelding van de eigenaar. In 1934, 1939 en ook nog in 1953 stond
postzegelhandel Philadelphia vermeld, met als eigenaar J.M. Gosse
(telefoonnummer 15515) ⁶⁾.
In 1969 stond vermeld: C.C. Wilders.

Philadelphia BV werd in de laatste jaren beheerd door Chr. Bout en R. Wilders en
na het overlijden van Chr. Bout in 1998 ⁷⁾
door Mevr. J.N. Bout-Goedhart en de Heer R. Wilders (Richard).

Philadelphia was een zeer trouwe ‘sponsor’ van OHvZ, met advertenties in alle
jaarboeken (al vanaf 1927) en ook nog bij het 75-jarig bestaan in
1986. Jaarlijks werden advertentiegelden afgedragen en in de
jaarboeken is dit ook zichtbaar in de ‘lidmaatschappen voor
handelaren’, die in de jaren ’30 vermeld worden en waar steeds
tussen de twee en zes handelaren gebruik van maakten. Zo waren ze
geen ‘echte leden’ (want dat mocht niet van de Statuten, zie
eerder), maar deden ze wel mee.

Bron: eBay.

Drukwerk aan Philadelphia, met een stempel van de Nationale
Postzegeltentoonstelling van 1927, verstuurd binnen Haarlem.
Gefrankeerd met 2 ct opdrukzegel op 1 cent (NVPH 114 uit 1923).

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ 1927-1928, binnenkant van het voorblad en
van het achterblad. Op dat moment de enige adverteerder.

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ 1930-1931, binnenkant van de voorkant.

Archief OHvZ: poststempel 27^e Nederlandsche Philatelistendag 5
september 1936 Haarlem op brief van de NV Postzegelhandel
Philadelphia. Gefrankeerd met 3 cent (NVPH 91 uit 1913).

Bron: Catawiki.

Bron: Catawiki.

Verzameling Ronald Noteboom. Gecensureerde aangetekende brief van Postzegelhandel
Philadelphia naar een postzegelhandel in Duitsland in 1943.
Gefrankeerd met 20 cent (NVPH 386 uit 1941).

In 1942 stond deze advertentie in het jaarboek 1942-1943 (op de
binnenzijde van de voorkant):

Ter beschikking gesteld door Rob Smit: Bij Philadelphia was ook de Hekker Prijscourant voor Nederland en Koloniën te koop, zoals die van 1942. Philadelphia gaf die uit met het eigen adres er op. Deze prijscourant werd bijvoorbeeld ook verspreid door De Posthoorn (zie daar).

In 1947 stond deze advertentie in het jaarboek van OHvZ (op de
binnenzijde van de voorkant):

Verzameling Ronald Notenboom, aangetekende brief verstuurd van Haarlem-Station 5
(kortebalkstempel) naar Berlijn in Duitsland, in 1957. Gefrankeerd
met 40 cent (+5 cent toeslag): NVPH 463 uit 1953, 456 uit 1954, 618
(2x) uit 1954 en 685 uit 1956.

Bron: eBay.

Aangetekende brief van Philadelphia verstuurd binnen Haarlem (met
aantekenstrook van Haarlem Prinses Beatrixplein) met mengfrankering
voor Fl 5,50: NVPH 1206 uit 1980 (2x), 1224 uit 1981 (2x), 1225 uit
1981 (2x), 1227 uit 1981 (2x) en 1230 uit 1981 (1x). Het stempel is
niet leesbaar, maar de brief is hoogstwaarschijnlijk in 1981
verstuurd.

Advertentie in de Spaarnepost van november 1986, op de binnenkant van de
achterzijde. Dat is de laatste keer dat Philadelphia adverteert in de
Spaarnepost.

Het pand is nu een ‘friethoes’.

Foto Ton Dietz, 10 mei 2020.

Vanaf
1931: Haarlemsche Postzegel- en Muntenhandel, Gierstraat (18-)20

Advertenties in Jaarboeken OHvZ 1931 en 1932. In adresboek Haarlem in 1934 ⁸⁾
als Haarlemsche Postzegel-, Boek- en Muntenhandel. In datzelfde jaar
staat er ook een ‘Haarl. Postzegel- en Muntenhandel’ gemeld maar
met als adres Botermarkt 18 ⁹⁾.

Advertentie in Jaarboek OHvZ 1931-1932, achterzijde.

Advertentie in Jaarboek OHvZ 1932-1933, p. 13.

Vanaf
1932: F.J.F. Engelkamp’s Postzegelhandel Kruisstraat 4 Haarlem; in
en na 1940: “De Kruisbrug” van K.C. Sombogaart

Op 2 april 1932 geopend (bron:
https://nha.courant.nu/issue/HD/1932-04-02/edition/0/page/4). Op dit
moment zit in dit pand een slager. In de jaarboeken van OHvZ staan er
advertenties van dit bedrijf tussen 1932 en 1935; in 1930 en 1931
staan er ook advertenties van Engelkamp postzegelhandel in het
jaarboek maar dan zit het bedrijf aan het Spui in Amsterdam. In 1941
staat er een advertentie van De Kruisbrug, op hetzelfde adres in
Haarlem. In 1946 staat dit bedrijf als ‘lotenverkoopkantoor en
postzegelhuis’ in het adresboek Haarlem ¹⁰⁾.

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ 1932-1933, p. 7

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ 1934-1935, p. 17.

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ 1935-1936, p. 15.

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ uit 1941, binnenkant van de achterpagina.

Ca
1933 tot 1948: De Posthoorn (J.P.M. van Velzen Sr), Ursulastraat 21
Haarlem

Deze postzegelhandel adverteerde vanaf 1933 elk jaar t/m 1942 in de
jaarboeken van OHvZ. In 1939 wordt dit bedrijf niet genoemd in het
adresboek Haarlem, maar wel in 1942, met als eigenaar J.P.M. van
Velzen Sr. In 1946 was er eveneens een vermelding in het Adresboek
Haarlem, met als eigenaar J.P.M. van Velzen ¹¹⁾.
Van Velzen overleed in 1948.

Advertentie in het Jaarboek 1933-1934 van OHvZ, p. 23.

Ter beschikking gesteld door Rob Smit: Postzegelhandel ‘De Posthoorn’ gaf de Prijscourant van Hekker uit, zoals in 1939 en 1940.

Met dit pand is op dit moment wat raars aan de hand: zoals op de foto te
zien is bestaat nummer 21 niet meer.

Foto Ton Dietz, 10 mei 2020.

Ca
1934 tot begin jaren ‘40: Hollandia, Nassaustraat 6 Haarlem

Volgens een bron ¹²⁾
woonde hier tot in de Tweede Wereldoorlog het Joodse echtpaar Charles
Fischman (Pinsk, 12 maart 1889 – Auschwitz, 30 september 1942;
beroep: postzegelhandelaar) en zijn vrouw Lea Fischmann-Augurkiesman
(Amsterdam, 21 juli 1898 – Sobibor, 14 mei 1943). Het pand aan de
Nassaustraat 6 is nu een woonhuis en een Joods monument. In 1939
stond ‘Hollandia’ van Ch. Fischman gemeld als postzegelhandel in
het adresboek van Haarlem ¹³⁾
.

Ook in de Vereniging Op Hoop van Zegels was Charles Fischman een bekende
man. Hij had meteen al bij het begin van zijn zaak (en na zijn komst
naar Haarlem uit Duitsland) een advertentie in het OHvZ Jaarboek van
1934 en opnieuw in 1939 en zelfs nog in 1941.

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ 1934-1935, uitgegeven in 1934, p. 23.

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ van 1939-1940, uitgegeven in 1939, p. 14.

Charles Fischman was ook een aantal jaren de enige ‘begunstiger’ van de
vereniging, met een jaarlijkse subsidie van f 2,50. Nog in het
jaarboek van 1942-1943, gemaakt op 21 maart 1942, wordt deze
inkomstencategorie genoemd, en in het jaarboek van 1941 met naam en
toenaam. Niet lang daarna zijn Charles Fischman en zijn vrouw
opgepakt en naar Auschwitz resp. Sobibor afgevoerd, waar ze zijn
vermoord. In het laatste jaarboek van de oorlog, 1943-1944 wordt er
met geen woord aan gerefereerd, maar verdwijnt wel de categorie
‘begunstiger’ uit de boeken. Maar ook in het na-oorlogse jaarboek
1947-1948 staat er niets vermeld over dit Haarlemse postzegeldrama en
ik heb over Charles Fischman nooit meer iets in notulen of op andere
wijze in het verenigingsarchief gevonden.

Uit het jaarboek van OHvZ 1942-1943, uitgegeven in 1942, p. 12.

Uit het jaarboek van OHvZ 1941-1942, uitgegeven in 1941, p.28.

In het laatste jaarboek van OHvZ tijdens de oorlog, uitgegeven in 1943
(op p. 13), staat deze oproep van de secretaris, die, met het inzicht
van nu, als bijzonder pijnlijk kan overkomen.

Wat zou er gebeurd zijn met de voorraad postzegels, albums, etc, die
Charles Fischman in zijn winkel had toen hij werd weggevoerd?

Op dit moment ziet het pand er zo uit:

Foto Ton Dietz, 10 mei 2020, het gaat om het lage huis.

Ca
1934: D.G.P. (De Goedkoope Postzegelhandel), Nieuwe Gracht 19
Haarlem; vanaf 1937: Jaap Horchner Postzegelhandel.

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ van 1934-1935, uitgegeven in 1934, p. 22.

In 1942 bestond dit bedrijf nog want bij Antiquariaat Abma uit Dronten
is of was te koop: “Geïllustreerde prijslijst van de postzegels
van Nederland en overzeesche gewesten 1942”, van postzegelhandelaar
Jaap Horchner. Het pand aan de Nieuwe Gracht 19 is nu een woonhuis.

Advertentie in het Jaarboek 1937-1938 van OHvZ, p. 4.

Ca
1937: De Postiljon (H.H. Overduin) Warmoesstraat 8, in 1938 en 1942:
Kruisweg 38 en ook Rozenhagenplein 12. Nog tot minstens 1949.

In 1939 wordt dit bedrijf genoemd in de Kruisweg 38 (telefoon nummer
18803). In 1942 met als eigenaar H.H. Overduin en met ook een pand in
de Nieuwe Groenmarkt 29. Ca 1943: H. Overduin Postzegelhandel,
Rozenhagenplein 12, Haarlem. Het bedrijf had in 1937 en 1938
advertenties in het Jaarboek van OHvZ, maar daarna niet meer.

Advertentie van De Postiljon in het Jaarboek van OHvZ van 1937-1938 uitgegeven in
1937, p. 4.

Advertentie van De Postiljon in het Jaarboek van OHvZ van 1938-1939 uitgegeven in
1938, p. 17.

Van dit bedrijf stond op Ebay een tweetal brieven van een Duitse
handelaar in de oorlog (Richard Kauert) gericht aan de
Postzegelhandel van H. Overduin, waarbij in het Nederlands een
gedrukte tekst te lezen is waarbij hij vraagt om postzegels en bereid
is hoge prijzen te betalen. Hoewel we niet weten welke rol ‘De
Postiljon’ heeft gespeeld is te verwachten dat veel postzegels die
in de oorlog verkocht zijn, of inbeslaggenomen of gewoon geroofd, op
de nationale en internationale markt verkocht zijn. Daar zullen
ongetwijfeld ook veel postzegels bij zijn geweest uit de
verzamelingen van Nederlandse Joodse verzamelaars en
postzegelhandelaren, zoals van Charles Fischman/Hollandia.

Bron: eBay.

Bron: eBay.

Na de oorlog is dit bedrijf nog wel opgenomen in het adresboek Haarlem
van 1946 ¹⁴⁾,
maar niet bij de lijst van acht postzegelhandelaren die toen in het
adresboek van Haarlem bij elkaar werden vermeld ¹⁵⁾.
In het jaarboek van 1949 staat er bij H.H. Overduin nog steeds
‘postzegelhandel’, maar opnieuw staat hij niet bij de op dat
moment twee bedrijven die als Postzegelhandel staan vermeld (dat
waren Philadelphia en v/h P. de Vries; ook Holm staat apart vermeld).

Het pand aan de Kruisweg 38 in 2020, foto Ton Dietz 16 mei 2020

In 1969 staat er een postzegelhandel ‘De Postillon’ in de
telefoongids, aan de Hoofmanstraat 23.

In 1986 bestaat er een filiaal van de Leidse Postzegel- en Muntenhandel
in de Kleverparkweg 130 (ook?) geheten De Postiljon. Rob Smit tekent aan: dat was het woonadres van de eigenaar van de
Leidse Postzegel- en Muntenhandel, John Engelsma, die de Leidse postzegelhandel van Landsdaal overgenomen had). De Leidse winkel
in de Vrouwensteeg zou later worden overgenomen door Postbeeld
(zie daar).

John Engelsma was getrouwd met Edith Hessels. Haar moeder had in de periode zeventiger jaren tot waarschijnlijk begin
80er jaren een kleine postzegelwinkel in de Nieuwstraat in het centrum van Haarlem (zie daar). Overigens: Een kleinzoon
van oprichter (in 1943) Landsdaal van de Leidse postzegelhandel is nu directeur bij Rietdijk veilingen en Edith Hessels
heeft na het overlijden van John Engelsma (in 1998) de Leidse Postzegelhandel voortgezet en is later getrouwd met de bekende
postzegelhandelaar Cees Muis die betrokken was bij de Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling. Het is een wereld met interessante familierelaties!

Advertentie in de Spaarnepost van november 1986 op de binnenkant van de
achterzijde.

1939:
J. Holm begon in de Frankestraat 51 Haarlem en ging al snel naar de
overkant. Tot 2019 bestond dit bedrijf onder de naam ‘Holm’s Post
Art Shop Postzegelhandel’, in de Frankestraat 36.

In het adresboek van Haarlem uit 1939, en ook in 1953, stond
postzegelhandel J. Holm gemeld ¹⁶⁾.
Holm’s postzegelhandel werd een begrip in Haarlem en omstreken en
het bedrijf was ook een trouwe sponsor van OHvZ, met advertenties
vanaf 1939 in de Jaarboeken en later ook nog in de Spaarnepost van
1986 en later.

De eerste advertentie van J. Holm, in het Jaarboek van OHvZ van
1939-1949, uitgegeven in 1939, op p. 14.

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ van 1941-1942, uitgegeven in 1942, p. 13.

In 1947 stond deze advertentie in het jaarboek van OHvZ (op p. 10):

Vele jaren lang stond er een advertentie van Holm in de Spaarnepost. Dit
is een voorbeeld uit oktober 1986.

In de Spaarnepost van september 1991 stond deze advertentie(op de
binnenkant van de achterpagina)

In het Noordhollands Dagblad van 23 11 2018 stond een interview ¹⁷⁾
met Theo Holm, die op zijn 91^e
besloot dat het nu toch wel welletjes was en de winkel sloot. Hij had
ruim veertig jaar de winkel geleid die hij van zijn ouders had
overgenomen. “Holms ouders begonnen de zaak in 1935 schuin aan de
overkant in de Frankestraat, dankzij een erfenis. Ze betaalden toen
vier gulden huur per maand en verkasten al na vijf jaar naar het
huidige pand. “Mijn vader was altijd al bezig met postzegels.”…”
Toen zijn ouders in de jaren
zeventig kort na elkaar overleden, ging Holm in de winkel staan. Het
waren de hoogtijdagen. “Het was tulpenhandel”, omschrijft Holm.
“Windhandel dus”. In NH Nieuws stond op 18 11 2018 een soortgelijk
bericht, alleen met de onjuiste informatie dat dit de laatste
postzegelhandel van Haarlem zou zijn ¹⁸⁾.
Zouden ze daar nooit van Postbeeld hebben gehoord?

Bron: Noordhollands Dagblad
en Noordhollands Dagblad

Vanaf
1940 tot in ieder geval 1957: Postzegelhandel P. de Vries. Eerst op
Plein 34a en in 1942 in de Grote Houtstraat 160, Haarlem. Later
Mauritz BV, tot 1991.

In 1942 (Adresboek Haarlem) staat dit postzegelbedrijf van P. de Vries
met als adres Groote Houtstraat 154 ¹⁹⁾.
Evenals in 1946. In 1949, 1953 en 1957 staat het bedrijf als
Postzegelhandel v/h P. de Vries in het Adresboek, met als adres Grote
Houtstraat 160. In 1941 en 1942 adverteerde dit bedrijf ook in de
Jaarboeken van OHvZ. In 1969 staat het bedrijf als Postzegelhandel
Mauritz NV in de telefoongids ²⁰⁾.
In 1991 neemt Rob Smit (Postbeeld, zie daar) de Nieuwtjesabonnementen
over van de eigenaar van dat moment, de heer Jonkman.

Advertentie in het Jaarboek van OHvZ in 1941 op de achterzijde.

Verzameling Ronald Notenboom. Aangetekend verstuurd van Haarlem Tempeliersstraat
naar Amsterdam, in de Tweede Wereldoorlog. Gefrankeerd met 17 ½ cent
(NVPH 385 uit 1941).

Verzameling Ronald Notenboom. Aangetekende brief van Postzegelhandel P. de Vries
van Haarlem naar Groot Brittannië. Gefrankeerd met 37 ½ cent (NVPH
471-473 uit 1946).

Bron: Delcampe.

Aangetekende brief van postzegelhandel P. de Vries naar Frankrijk, met Europazegel
van 10 cent (NVPH 700 uit 1957).

Het pand aan de Grote Houtstraat 160 in 2020, foto Ton Dietz 16 mei 2020.

Ca
1940 tot in de jaren ‘60: De Waag Postzegelhandel, Damstraat 27
Haarlem

Dit bedrijf heeft twee keer, in 1941 en in 1942 in het jaarboek van OHvZ
een advertentie gehad. Dit voorbeeld is uit 1941 (binnen
achterpagina).

Op 9 april 2019 schreef Jan Jelle Mulder op zijn ‘Jelle’s weblog’
herinneringen op aan het pand aan de Damstraat 27 ²¹⁾,
met daarbij een recente foto van dat pand en: “Dit plekje aan het
Spaarne is mij zeer dierbaar, omdat mijn ‘tante’ Rie en ‘oom
Adriaan’ heel lang in het herenhuis naast de Waag hebben gewoond,
op de foto het pand links van de Waag. Mijn ouders hebben er voor de
oorlog ook een tijdje gewoond op de tweede verdieping en later –
totdat tante Rie naar een verzorgingstehuis ging – nog vaak
gekomen. In de 60-er jaren dreven zij beiden op de benedenverdieping
een tabakswinkeltje annex postzegels. Vaak zag ik, als ik daar op
bezoek was, door de schuifdeuren van het woongedeelte grijze mannen
gebogen over de toonbank de postzegelverzamelingen ..bewonderen”.

Ca
1942: J.F.C. Bauling Postzegelhandel, Ruysdaelstraat 10, Haarlem

Volgens het adresboek Haarlem uit 1942 was er op dat moment een
postzegelhandel Bauling. Die heeft in de Jaarboeken van OHvZ nooit
geadverteeerd.

Ca
1942: Postzegelhandel “Filco”, Damstraat 4rd, Haarlem

Genoemd in het Adresboek Haarlem 1942 en ook in 1949 ²²⁾.
Maar ook dit bedrijf heeft in de Jaarboeken van OHvZ nooit
geadverteerd. In het adresboek van 1946 staat dat het hier gaat om
een bedrijf van J. van der Oord.

1942:
Fa. Gaanderse, Postzegel- en engroshandel, Prinsesselaan 25, Haarlem

Dit bedrijf heeft één
keer, in het jaarboek van 1942, geadverteerd bij OHvZ. In 1946 staat
dit bedrijf nog als postzegelhandel in het adresboek van Haarlem ²³⁾
en ook nog in 1949 ²⁴⁾.
Ook is een advertentie bekend in De Telegraaf uit 1943 ²⁵⁾.

OHvZ Jaarboek 1942-1943, p. 11

1946:
Postzegelhandel ‘De Pelikaan’, W. Groeneveld, Schoterweg 24,
Haarlem

Genoemd in het Adresboek Haarlem van 1946, samen met nog zeven andere
postzegelhandelaren ²⁶⁾.

1946:
Postzegelhandel Th.G. Reckman, Schouwtjeslaan 41, Haarlem

Genoemd in het Adresboek Haarlem van 1946, samen met nog zes andere
postzegelhandelaren.

1969:
Graphila Engros, Postbus 90, Haarlem

Vermelding in de telefoongids van 1969 bij de Postzegelhandelelaren.

1969:
Th. Hekker, Kleverlaan 97 Bloemendaal

Vermelding in de telefoongids van 1969 bij de Postzegelhandelaren. Rob Smit tekent daarbij aan: Hekker was de zoon van de grote
postzegelhandelaar Hekker die jarenlang op het Rokin in Amsterdam heeft gezeten (tenminste vanaf 1930). Zijn zoon zette de handel
voort. Hij woonde op de Zandvoortselaan. Hekker Senior was een van de grootste handelaren van Nederland en gaf ook catalogi uit die
door andere handelaren met hun naamsbedrukking ook gebruikt werden (elders in dit overzicht is dat te zien bij De Posthoorn en
bij Philadelphia). Waarschijnlijk vervulde Hekker Sr tevens een groothandelsfunctie en voorraadbackup voor ze.

In
ieder geval in 1969 tot recent (2012?): B. H. Bakker Postzegelhandel,
eerst Prof. Eijkmanlaan 114, later Nassaulaan 3 Haarlem.

In 1969 stond B.H. Bakker in de telefoongids, samen met zes andere
postzegelhandel bedrijven. Hij had toen zijn zaak in de Prof.
Eijkmanlaan ²⁷⁾.
Op een nog onbekend moment ging hij naar de Nassaulaan 3. In dit pand
zit nu een ’workshop centrum Haarlem’, maar de nummering is na nieuwbouw
veranderd en het pand heeft nu nummer 13. Rob Bakker had samen met
zijn echtgenote een dubbelzaak, hij deed de postzegels en zij had een
handwerkzaak. Dat duurde tot ca 2012.

Foto Ton Dietz 10 mei 2020.

1Jaren ’70 tot begin jaren ’80: Postzegelwinkel van Mevrouw Hessels, in de Nieuwstraat.
Informatie Rob Smit. Mevrouw Hessels was de moeder van Edith Hessels, die was getrouwd met John Engelsma van de Leidse Postzegelhandel
aan de Vrouwensteeg 3 (met een woonhuis/filiaal in Haarlem, zie: de Postiljon).
Rond 1980: Rien Koppen Postzegelhandel op de hoek van de Smedestraat

Deze postzegelhandel functioneerde kort en verzorgde ook de zogenaamde ‘Eerste Haarlemse
Postzegelveiling’, vanaf Hotel-Restaurant Die Raeckse. Men ging er aan voorbij dat bijvoorbeeld
de postzegelhandel in de Grote Houtstraat 160 al jaren eerder een regelmatige veiling had
georganiseerd (in het digitale archief van het Haarlems Dagblad bij het Noordhollands Archief
is bv een advertentie te vinden van de 16e postzegelveiling op 7 juli 1944 (https://nha.courant.nu/issue/HC/1944-07-01/edition/0/page/4).

Vanaf
1982: Rosmi Filatelie, later Postbeeld Postzegelhandel (Rob Smit),
Kloosterstraat (17-)21, www.postbeeld.nl, tel. 023-5272136

In het wat stoffige wereldje van de postzegelhandelaren van de jaren ’80
verscheen vanaf 1982 ineens een jonge ondernemer, Rob Smit, die het
anders ging aanpakken. Hij opende een winkel in Haarlem-Noord in
1983, begon met postorders in 1986 en adverteerde vanaf 1986
prominent bij het 75-jarig bestaan en in de Spaarnepost en steeds met
andere teksten. De advertenties van Postbeeld staan ook nog steeds
elke maand in de Spaarnepost! In 1989 werd de winkel grondig
veranderd (en werd er geadverteerd met ‘leukste postzegelwinkel’),
en nadien zijn er nog een aantal keren grondige verbouwingen geweest
Vanaf 1990 ging Postbeeld internationaal adverteren. Men was ook al
snel bezig met het online zetten van de voorraad (op
www.postbeeld.nl en www.postbeeld.com, vanaf 1996) en later met het
ontwikkelen van een voor iedereen gratis toegankelijke
postzegelcatalogus (www.freestampcatalogue.nl of
www.freestampcatalogue.com, vanaf 2002, gelanceerd bij de
Internationale Postzegeltentoonstelling Amphilex in dat jaar). Later
kwam daar ook een Engelstalig magazine bij en werd de website van
Postbeeld zelf toegankelijk gemaakt in acht talen, waaronder Chinees
en Russisch. Ook werd in Nederland de bestaande postzegelblog website
overgenomen (https://www.postzegelblog.nl/). Gaandeweg ging Rob Smit
ook functies vervullen in de nationale en internationale
filatelistische instituties. In 2014 werd de al lang bestaande
postzegelwinkel in Leiden aan de Vrouwensteeg overgenomen ²⁸⁾.
Eerder waren ook al winkels gestart (Hoofddorp, 1991-1995) of
overgenomen (Medo Rotterdam, 2012-2017), maar die werden later weer
afgestoten. In 2016 wordt samengewerkt met NPMH aan de
‘postzegelstraat van Nederland’, de Nieuwezijds Voorburgwal 302
en in 2017 wordt de voorraad posthistorie, numismatiek, oude
ansichtkaarten en postzegels van deze winkel geïntegreerd
in de Haarlemse winkel en website. Tussen 2017 en 2020 werd het
kantoor en het magazijn verplaatst naar de Emrikweg 26b in Haarlem en
in 2018 werd een aparte groothandelsafdeling opgezet
(wholesale.postbeeld.com). Tussen 1996 en 2005 was de Postbeeldwinkel
in Haarlem verbonden met een winkel in tweedehandsboeken (Boekbeeld),
tussen 2016 en 2020 met de internetsite Knutselparade.nl en vanaf
2017 met enkele andere websites op hobbygebied. In 2019 neemt de in
2017 overgenomen Hobbyprof de volledige voorraad over van
modelspoorwinkel ‘t Seinhuis te Santpoort. In april 2019 wordt met
deze voorraad en de reeds aanwezige voorraad modelbouw en
modelbouwgereedschap een modelbouwwinkel geopend in de Generaal
Cronjéstraat 86 in Haarlem.

In oktober 1986 stond deze advertentie in de (eerste) Spaarnepost:

In november 1986 begon ROSMI met een maandelijks wisselende
reclamepagina op de binnenkant van de achterzijde van de Spaarnepost,
een traditie die jarenlang is volgehouden.

In mei 1988 verscheen een advertentie in de Spaarnepost waarbij voor het
eerst gesproken werd over “Postbeeld’ (op p. 16).

In juni 1988 stond deze advertentie in de Spaarnepost, waarbij naast een
jonge Rob Smit ook twee medewerksters van het eerste uur in het
zonnetje worden gezet: José Beelen en Jolanda Hulsbosch. Het bedrijf werd toen opnieuw Rosmi
genoemd naar Rob Smit.

Bron: Delcampe.

Brief van Postbeeld naar afgeplakt adres, 1992. Gefrankeerd met Fl
2,65: NVPH 1186 uit 1979, 1227 uit 1981, 1261 uit 1982 (2x) en 1539
uit 1992.

Rond 2010 maakte Postbeeld gebruik van de mogelijkheden voor het maken van Persoonlijke Postzegels en werd een serie postzegels gemaakt die aan klanten werden gegeven:

Afkomstig van Rob Smit

In 2011 was Postbeeld prominent in beeld als enige Haarlemse
postzegelhandel met een advertentie in het programmaboekje bij het
100 jarig bestaan van Op Hoop van Zegels. Niet alleen is daar
zichtbaar dat Postbeeld inmiddels internationaal bezig was
(“Philatelic Adventure Store”), maar ook dat er gewerkt werd met
een website (www.postbeeld.com) en met een online postzegelcatalogus
die voor iedereen toegankelijk is (www.freestampcatalogue.com). Later
zou ook de online website ‘postzegelblog’ worden overgenomen.

Binnenzijde van de achterkant van het boekje dat in 2011 werd uitgegeven bij het
100-jarig bestaan van OHvZ.

In het blad van de postzegelvereniging van Haarlemmermeer was eind 2018
deze advertentie te vinden (die ook in de Spaarnepost stond, maar
daar op papier in zwart-wit werd afgedrukt; op de digitale,
niet-publieke versie wel in kleur). Zichtbaar is hoe Postbeeld
inmiddels niet alleen een grote winkel had in Haarlem Noord, maar ook
in Leiden en Rotterdam, maar niet meer in Hoofddorp. Ook wordt
melding gemaakt van vier websites.

Bron: Postzegelvereniging Haarlemmermeer

Vanaf
1987: Postzegel- en Muntenhandel ‘De Meer’, Hoofdweg 1304 Nieuw
Vennep.

Dit bedrijf was vanaf begin 1987 tot in de jaren ’90 een trouwe
adverteerder in de Spaarnepost.

Vanaf
1993: IJmuiden Postzegelhandel, v. Leeuwenstraat 27 A, IJmuiden,
0255-532795.

Volgens Europestamps.net staat dit bedrijf onder beheer van Mevrouw F. (Fem)
Voskamp-Drijver. In de IJmuider krant wordt zij in het zonnetje
gezet, als “een der laatsten der Mohikanen”, zoals ze het zelf
noemt.

Bron: IJmuider Courant
en Noordholland Dagblad

Van ca 1975 tot ca 1995: Postzegelhandel Van Limburg, Binnenweg 199, Heemstede.

Deze zaak was vooral een reisbureau (bestaat nog steeds als TravelXL Van Limburg. Daarnaast werden postzegels verkocht aan verzamelaars.

Vanaf
1999: Hollands Glorie Postzegel- en Muntenhandel in Heemstede,
Camplaan 8, Heemstede, http://www.stampdealer.nl/, tel. 023-5477444.

Dit bedrijf zat eerst in Noordwijk (van 1983-1989), en daarna in Hillegom (1989-1999), in een zijstraat
van de Herenweg.

Bron: Hollands Glorie

Het bedrijf staat bij europeanstamps.net gemeld als beheerd door C.
Voetelink.

In het blad van de Postzegelvereniging Haarlemmermeer was eind 2018 deze
advertentie te vinden:

Bron: Postzegelvereniging Haarlemmermeer

Dit bedrijf was dus ook betrokken bij de website www.stampworld.com. Zie
daarvoor ook: deze link. Het is
interessant dat dit bedrijf nooit heeft geadverteerd in de
Spaarnepost.

In een advertentie van het Venneps Nieuwsblad van 20 1 2016 is te vinden
dat het bedrijf toen 35 jaar bestond en dus opgericht is in 1981.

Vanaf
2013: Rene van Dijk, Filatelie, Hoofddorp, Veerse Meer 5. Ook bekend
als Filasoft.

Volgens:
https://hoofddorp.infoisinfo.nl/kaart/rene-van-dijk-filatelie-hoofddorp/90358.

De website www.filasoft.nl is niet actief.

Op Belegger.nl is te lezen dat Rene van Dijk (overigens samen met de Heer Voetelink
van Hollands Glorie en anderen) een rechtszaak hadden aangespannen
tegen PostNL.

Recent:
Collecters Choice, Postzegels- en Muntveilingen in Haarlem,
Stresemannlaan 154, Haarlem, 06-14734971.

Nog geen verdere informatie gevonden.

Postzegel- en muntenhandel S.J.J. Zuurendonk, Haarlemmerstraat 29, Zandvoort

Nog geen verdere informatie gevonden. Op dit adres zat/zit ook een dierenarts met dezelfde achternaam.

Op Hoop van Zegels heeft al vele jaren een goede band met het
veilinghuis Corinphila, vroeger bekend als Wiggers de Vries. Dat uit
zich ook in advertenties in de Spaarnepost.

Veilinghuis
Wiggers de Vries/Corinphila

Spaarnepost oktober 1987 p. 14.

Achterkant van het boekje dat werd uitgegeven ter gelegenheid van het 100-jarig
bestaan van OHvZ in 2011.

Annex:

Advertenties
van Postzegelhandelaren in de Jaarboeken van OHvZ, 1927-1947, in de
Spaarnepost vanaf 1986 en in jubileumboekjes

Berndes	1921
Philadelphia	1927, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, (1936), 1937, 1938, 1939, 1941, 1942, 1947… 1986
Haarlemsche Postzegelhandel Gierstraat	1931, 1932
Engelkamp Haarlem	1932, 1933, 1934, 1935
De Posthoorn	1933, 1934, 1935, 1937, 1938, 1939, 1941, 1942
DGP	1934
Hollandia, Ch. Fischman	1934, 1939, 1941
De Postiljon	1937, 1938
J. Horchner	1937
J. Holm	1939, 1941, 1942, 1947, 1986-1991
De Kruisbrug	1941
De Waag	1941, 1942
P. De Vries	1941, 1942
Gaanderse	1942
De Postiljon, Haarlemse vestiging van de Leidse Postzegel- en Muntenhandel	1986
De Meer, Nieuw Vennep	1986-1990
Rosmi, later Postbeeld	1986-1991, 1995 (waarschijnlijk vanaf 1986 elke maand), 2011
Wiggers de Vries, later Corinphila	1987, 1990, 1992, 2011

Toegift

In een ander deel van de OHvZ website Postgeschiedenis staan we stil bij
de postgeschiedenis van onze eigen vereniging ‘Op Hoop van Zegels’
vanaf 1911. Maar we vonden ook een stukje postgeschiedenis van de
Nederlandsche Vereeniging van Postzegelverzamelaars, waarvan het
hoofdkantoor een tijdje in Haarlem gevestigd was (rond 1912!). En ook
van de Landelijke Vereniging Philatelica vonden we twee poststukken,
een afkomstig van de Haarlems-Schalkwijkse tak en een van een
poststuk gericht aan een van haar leden in Haarlem.

Haarlem:
Nederlandsche Vereeniging van Postzegelverzamelaars

Verzameling David Haug, ex P. Engelenberg. Rond 1912 was het secretariaat van de
NVP gevestigd in Haarlem. Briefkaartzegel van 2 ½ cent (identiek aan
NVPH 55) en langebalkstempel Haarlem 4 6 1912

Haarlem:
Internationale Filatelistische Vereniging Philatelica. Afdeling
Haarlem-Schalkwijk

Verzameling Ronald Notenboom. Aangetekende brief van de Postzegelvereniging I.V.
Philatelica, afd. Haarlem-Schalkwijk naar ’s-Gravenhage.
Gefrankeerd met Fl 7,00 (NVPH 1109 uit 1976 (4x), 1248 uit 1982, en
1386 uit 1987 (4x).

Verzameling Dik de Geus, Brief van de I.V. Philatelica naar een adres binnen
Haarlem, met postzegel en stempel van de Stadspost Haarlem uit 1970.

Bennebroek:
Postzegelvereeniging Contact schept Kracht

Verzameling Ronald Notenboom. Aangetekende brief van Heemstede-Valkenburgerlaan
naar Schiedam, afkomstig van de verzamelaar en schrijver van
postzegelhandboeken P.C. Korteweg uit Bennebroek, tevens lid van
Postzegelvereeniging Contact schept Kracht uit Bennebroek.
Gefrankeerd met 20 cent (NVPH 356a uit 1940 en NVPH 379a uit 1941).

Voetnoten

versie 01-06-2020