Arthur Steegh leefde van 1946 tot 2005. Hij was een van de meest bijzondere
postzegelverzamelaars die Op Hoop van Zegels heeft gekend. Arthur was
enige tijd secretaris van de Vereniging (van september 1987 tot
november 1989 tweede secretaris en van november 1989 tot april 1991
eerste secretaris) en vooral ook organisator van de jeugdclub, toen
er nog postzegeljeugd was (van november 1988 tot februari 1994).
Landelijk droeg hij zijn steentje bij als secretaris van de
bondskeuringsdienst (van 1993 tot 2005) en hij was van 1999 tot zijn
overlijden een van de leden van de Amsterdamse Postzegel Sociëteit.
Na zijn te vroege overlijden (hij werd 59) verscheen bij de
Volkskrant een nagedachtenis onder de titel ‘Fabelachtig Geheugen’
en werd verhaald over zijn prachtige, zelf getekende Monumentenatlas
van Nederland, een beschrijving van alle monumenten van Nederland,
getekend op plattegronden van steden en dorpen (in twee versies,
waarvan de laatste een uitgebreide). Hij was ook een van de auteurs
van het boek ‘Grafische en papiermusea in Nederland en net over de
grens’. En hij had gepubliceerd als historisch geograaf (zie bv
Tijdschrift voor Historische Geografie)
en in het eerste nummer van ‘Graffiti’, het personeelsblad van
het Koninklijke Verbond Grafische Ondernemers, waarvan hij de
archivaris was (en het stuk ging over ‘Mijn hobby: postzegels’).
In de ‘Philatelie’ van maart 1991 verscheen over Arthur een mooi
persoonlijk verhaal (o.a. “een redelijke graad van fanatisme”) en
een foto. In ‘Filatelie’ van juli 2005 verscheen een in memoriam.
Foto van Arthur Steegh in Philatelie 1991.
Maar degenen die het voorrecht hadden om zijn postzegelverzameling te
mogen bewonderen zullen het met me eens zijn: zelden zal er zo veel
creativiteit zijn gestopt in een postzegelverzameling en zelden zal
die zo veel bijzondere exemplaren hebben bevat. Na zijn overlijden is
zijn verzameling terecht gekomen bij zijn broer John, en die heeft
uit de verzameling een aantal pagina’s gefotografeerd, waaruit ik
een selectie maakte.
Arthur verzamelde wat hij mooi en interessant vond en dat deed hij in het
begin vooral met klassieke postzegels van de hele wereld. Daar maakte
hij zelf geïllustreerde boeken van per regio, waarbij hij soms ook
zelf tekeningen toevoegde van plattegronden en andere bijpassende
illustraties. Gaandeweg begon hij steeds meer belangstelling te
krijgen voor de manier waarop postzegels gebruikt werden als
boodschappers van politieke en culturele identiteiten en ging hij ook
moderner materiaal verwerken voor zijn overzicht van de ‘politieke
en culturele filatelie’. Arthur had oog voor bijzonderheden en wist
veel zeldzaamheden voor zijn verzameling te verwerven. En als hij op
bezoek was bij postzegelhandelaren of op beurzen hielp zijn inderdaad
fabelachtige geheugen hem om nieuwe bijzonderheden op het spoor te
komen. Eigenlijk zouden we zijn hele verzameling ‘publiek bezit’
moeten maken maar dat is (voorlopig?) onbegonnen werk. Ik volsta met
een selectie van pagina’s uit diverse van zijn 28 zelf gemaakte
boeken, wat hopelijk een mooi beeld geeft van de uitzonderlijke
verzamelaar die Arthur was.
Het begon met de ‘klassieken’: uiteraard met aandacht voor de moeder
van de postzegels: Victoria’s Groot Brittannië
En andere klassiekers, zoals Mauritius, waarbij hij een ruimte open liet
voor die hele dure…..
Of klassiek Afghanistan
Tibet: prachtig toch?
En heel bijzondere stukken uit Klassiek Egypte
En uit klassiek Japan
Klassiek Peru
En natuurlijk ook de Braziliaanse ‘ossenogen’
Saint Thomas en pakketbootpost in de Cariben
Of de Ionische Eilanden
En klassiekers uit de politieke strijd rondom Griekenland
Dichter bij huis: klassiek België
En klassiek Frankrijk
Bijzonderheden uit klassiek Italië
En nog meer
Met zo’n zelf getekende kaart van een vestingstad
Ook Wenden vroeg daar om…
Voor iemand zoals Arthur met oog en waardering voor creatieve
postzegelontwerpen was er speciale aandacht voor Helgoland.
Maar in de loop van de tijd ging Arthur ook steeds meer ‘modern
materiaal’ verzamelen, als daar een politiek verhaal achter zat,
zoals hier de postzegels voor een onafhankelijk Anguilla/’Free
Angweela’.
Of zoals hier de politieke strijd om Yemen met postzegels als
propagandawapens
En dan kan het Israëlisch-Palestijnse probleem niet ontbreken: de
Britse Palestina zegels en politieke propaganda
Hier de Palestijnse kant, met uitzondering van het propagandistische
Israëlische poststuk.
En hier de kant van Joods Palestina en beginzegels van Israël
Ook de Tweede Wereldoorlog had Arthur’s speciale belangstelling. Hier:
Denemarken in en rondom de Tweede Wereldoorlog: collaboratie en
verzet; het ging Arthur ook niet alleen om postzegels, maar ook om
sluitzegels en dergelijke, zo lang ze maar een politieke betekenis
hadden, hoe die ook was….
En hij had een speciale belangstelling voor politieke propaganda op of
via postzegels, waaronder deze bijzonderheden uit de Tweede
Wereldoorlog.
Nazi propaganda was er op allerlei plekken.
De politieke postzegeloorlog om Vietnam kon natuurlijk niet ontbreken
En Arthur had oog voor de manier waarop postzegels werden gebruikt voor
politieke doeleinden, alsof hij de latere oorlog om Syrië al zag
aankomen…
Maar Arthur schroomde niet om ‘gewone’ postzegels die hij erg mooi
vond eveneens op te nemen in zijn verzameling. Hier de Van
Krimpenzegels, met daarbij een Haarlem vignet van Jacob Bethe, de
controleur bij de PTT, die de opdracht had gegeven voor deze zegels
(bij zijn afscheid in 1948: ‘ad multos annos’ staat er in kleine
letters; nog vele jaren; zie ook:
Designgeschiedenis Nederland).
Maar Arthur’s voorkeur ging toch vooral uit naar het exotische, zoals
hier de postzegels van Touva.
En vooral als er aan postzegels een politiek verhaal vast zat was Arthur
niet te stuiten. Hij had daarbij een speciale interesse in de Spaanse
Burgeroorlog (waarover hij voor het blad Geografie Educatief, het
toenmalige blad voor de aardrijkskundeleraren, in het tweede kwartaal
van 1994 een stuk schreef: “Geografische geschiedenis: Burgeroorlog
op postzegels”). Zijn verzameling over de postzegels van de Spaanse
Burgeroorlog is eigenlijk een integrale publicatie waard. Wellicht
iets voor later….
Kortom: het is een manier van verzamelen en een manier van vormgeving die
inspireert!
En als toegift is het leuk om te laten zien dat Arthur (Thuur voor
vrienden) in zijn jonge jaren, bezeten als hij was van
‘miniathuurtekenen’ en van postzegels honderden postzegels
ontwierp voor fantasielanden zoals ‘Tujo’. Hij maakte daarvan ook
een uitgebreide catalogus met illustraties en zelfs een eigen
postzegelalbum, en hij ontwierp ook eigen poststukken. Dat hij
geïnspireerd werd door de Klassieken moge duidelijk zijn en het is
ook duidelijk hoe hij op zijn plaats was bij de bondskeuringsdienst
waarbij echt van vals werd onderscheiden….
Arthur Steegh: eigen ontwerpen van de fantasiepostgebieden Tujo, St Pierre,
Arazo en Johnstown.
Arthur Steegh: eigen ontwerp van een poststuk van Tujo, met poststempel
Johnstown 456 naar Arazo.
Arthur Steegh: een van de vele albumbladen van de postzegels van het
fantasieland Tujo
Samenstelling: Ton Dietz, met dank aan John Steegh en Joan Steegh-Thomas
versie 01-09-2020