Samenstelling: Nico van der Lee.
Koninklijke Handelsmaatschappij v.h. Boeke en
Huidekoper N.V.
Geen fabrikant van werktuigen maar handelsonderneming van een scala aan
werktuigen (en merken).
Het
bedrijf is opgericht in 1867 en had buiten de hoofdvestiging in
Haarlem ook vestigingen in Leeuwarden, Groningen, Zwolle, Assen,
Schagen en Goes en heeft zeker tot in 1975 bestaan.
Briefhoofd uit 1903.
Het
bedrijf was in Haarlem gevestigd aan Spaarndamscheweg 180. Op die
plaats langs het Spaarne is nu Bouwcenter Filippo gevestigd.
Het bedrijf hield zich bezig met werktuigen voor landbouw, zuivel en
electrotechniek. Dat blijkt ook duidelijk uit de gevonden
advertenties en afbeeldingen.
Advertentie in de Leeuwarder Courant van 22 mei 1868:
Bestelling van hooischudders van de merken Howard, Ashby en Boby. Bij de
bestelling dient men rekening te houden met de breedte van de
damhekken, daar de hooischudders gemaakt worden van 7, 7,5 en 8
Engeslche voeten breedte. Tevens stalen hooiharken en mestvorken en
hooiharken op voorraad.
Catalogus Landbouwwerktuigen 1916, Boeke en Huidekoper
‘Die vroeg koopt, koopt goedkoper dan hij, die uitstelt’: Ploegen,
grondbewerkingswerktuigen, zaaimachines, maaimachines,
hooibewerkingsmachines, motoren, dorsmachines, graanmaalmolens,
melkemmers, enz.
Adverteerde in 1938 in het Fries Landbouwblad met mestverspreiders.
Catalogus 1964 BOEKE landbouwwerktuigen: Grondbewerkingswerktuigen,
weideslepen, gierpompen, Standard (zelfladende) wagens,
kunstmeststrooiers, zaaimachines, rijendunners, pootmachines,
hooischudders, sorteermachines, aardappelrooimachines, e.a.
Ook op hedendaagse shows kom je materiaal van deze firma tegen:
Dorskast op boerderij Groot Zandbrink tijdens de Hooidag 2018. Dorstkas van de
firma Boeke en Huidekoper, aangedreven door een Nuffield Universal
tractor
De perfin B&H.
Deze perfin is van het type POKO. De perforatie werd niet aangebracht door
enkelvoudige of meervoudige losse perforator maar door een machine
zoals hier afgebeeld; de POKO-machine.
POKO staat voor POrto KOntroll. Het is een machine waar tot 7 rollen met
postzegels met dus verschillende waarden in geplaatst konden worden.
De kast was afgesloten en slechts het hoofd van de administratie had
daarvan de sleutel.
Degene
die de machine bedient kan instellen van welke rol (dus welke waarde)
een zegel geplakt moet worden. Door een draai aan de slinger rechts
werd één zegel van de geselecteerde rol geperforeerd, gesneden en
direct op de klaar liggende brief geplakt. De machine telde het
gebruik per rol. Op deze wijze kon iedereen de machine bedienen maar
was slechts één persoon verantwoordelijk voor het gebruik van de
zegels.
De stand van de perforatie in de zegel is dan ook (bijna) altijd gelijk,
immers de rol heeft een vaste stand en het perforeerblokje heeft ook
een vaste stand. Tenzij…
De POKO machine is binnen Nederland de aanleiding geweest dat wij ook
rolzegels kennen. Om de POKO machine te voeden met zegels kwam bij de
Post het verzoek van rollen met postzegels binnen.
De rollen werden gemaakt door vellen in stroken te scheuren en die
vervolgens met behulp van een stukje van de velrand aan elkaar te
plakken tot één lange rol. Deze lassen vinden we nu nog terug op
sommige zegels:
Ook kwam het voor dat bij het maken van de rol één,
enkele of alle stroken op z’n kop werden verplakt. Gevolg daarvan
was dat er een aantal zegels met een kopstaande perforatie
ontstonden:
Binnen de POKO machine was de afstand tussen het perforatieblok en het
snijmes een lengte van 6 zegels. Daaruit is af te leiden dat bij het
inzetten van een nieuwe rol de 1e
zes zegels geen perforatie bevatte. Onderstaand briefdeel bevat een
POKO, dat is duidelijk te zien aan de snijkanten aan de onder- en
bovenkant. Verder is het stempel HAARLEM aanwezig en dit bedrijf is
het enige bedrijf in Haarlem geweest dat een POKO machine heeft
gebruikt. En de afstempeling valt in de periode dat Boeke en
Huidekoper hun POKO machine hebben gebruikt, het stempel is van 1928
en van het bedrijf zijn POKO’s terug gevonden van 1921 t/m 1930.
Dit betreft dus waarschijnlijk een POKO van de 1e
zes zegels van een rol uit de machine van Boeke en Huidekoper;
zekerheid is er echter niet.
Deze POKO is relatief zeldzaam, er komen dan ook niet veel poststukken van voor.
Bovenstaande en onderstaande roodfrankeringen bewijzen dat het bedrijf al vroeg in
1930 is overgegaan op roodfrankering.
versie 18-11-2019