Inleiding
Eind 2018 kreeg oud-voorzitter Arend Bultman van OHvZ deel 1 cadeau van een eofilatelistische verzameling over het postverkeer van en naar Haarlem en omstreken. Dat bestond toen uit drie stukken, chronologisch ingedeeld. Inmiddels zijn we ruim drie jaar verder en zijn er veel nieuwe aanwinsten gevonden die we in dit tweede deel zullen presenteren. Daarbij zitten aanwinsten uit eigen verzamelingen van leden van OHvZ maar ook is er veilingmateriaal opgenomen, waarbij in het bijzonder dank wordt uitgesproken aan de Nederlandse Postzegel- en Muntenveiling. Daar komt ook het in mijn ogen meest bijzondere stuk vandaan: een eo-filatelistische brief uit 1849 van Elmina aan de Afrikaanse westkust naar Haarlem. Maar we beginnen al een stuk vroeger en zetten ook dit tweede deel chronologisch op, dus de Elmina brief komt als laatste.
Ton Dietz Juni 2022
Eofilatelistische brief uit 1681, verstuurd vanuit Haarlem naar Antwerpen
Verzameling Arend Bultman; als scan
Idem als foto
Andere kant
1765: van Batavia NOI naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “Dubbel port 12 stuivers, geschreven op achterzijde van brief. Gebruikelijk voor de ingebruikname van stempels in 1789, op brief van Batavia naar Haarlem, 18-10-1765”. NPV Veiling 2018 najaar: Collectie P.R. Bulterman.
1766: van Batavia NOI naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “Twee prachtige brieven van Batavia, naar de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen aan het Spaarne te Haarlem. Een nog bestaand pand namelijk het Teyler museum, 1766 en 1770”. NPV Veiling 2018 voorjaar: Collectie P.R. Bulterman. [een van de twee brieven afgebeeld].
1767: van Middelburg naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “Complete vouwbrief uit Middelburg, 6-9-1767, per Landpost via Steenbergen naar Haarlem. Herkomststempel MIDD=in rood van Middelburg. Port VII stuiver voor een dubbele brief(Portlijst van de Landpost bijgesloten)”. NPV Veiling 2018 voorjaar: Posthistorie Nederland en Overzee – De Zeeuwse Landpost.
1767: van Bengalen naar Haarlem
Bron 1: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling en 2: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling : “Brief van Kassimbazaar(Bengalen) via Texelse Post naar Haarlem, drie mooie afdrukken van ATP stempel, in rood krijt 18=18 stuivers porto, 31-10-1767”. NPV Veiling 2018 najaar: Collectie P.R. Bulterman.
1777: van Veere naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “Vouwbrief uit Veere naar Haarlem, 10-8-1777. Vermelding herkomstmerk “Veere” op de achterzijde en portnotitie van VII-stuiver voor een dubbele brief”. NPV Veiling 2018 najaar: Posthistorie Nederland en Overzee – De Zeeuwse landpost.
1777: van Bengalen naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “V.O.C., Hongles Bengalen, brief van de V.O.C. nederzetting aldaar met tarief van 8 Stuiver, gestuurd naar Haarlem, 1777, …, ex. collectie P.R. Bulterman”. NPV Veiling 2021 voorjaar: Posthistorie Nederland en overzee – Nederlands Indië poststukken.
1778: van Zierikzee naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “Complete vouwbrief uit Zierikzee, 25-11-1778, naar Haarlem via Steenbergen. Geschreven herkomstmerk Zzee. Port VII stuiver voor een enkele brief in de wintermaanden, aanduiding voor Portvrij meegezonden. Propositien, de proefpreken van een Dominee bij sollicitatie naar een aanstelling.” NPV Veiling voorjaar 2018: Posthistorie Nederland en Overzee – De Zeeuwse Landpost.
1788: van Vlissingen naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling : “Complete vouwbrief van Vlissingen, via Middelburg naar Haarlem, 14-11-1788, P.C.(Postcomptoir) stempel van Middelburg als doorgangsstempel gebruikt. Vrij zeldzaam stempel, bekend van 1725-1799”. (nvp Veiling 2018 voorjaar: Posthistorie Nederland en Overzee – Postvervoer door beurtschippers).
1789: van Bergen op Zoom naar Haarlem
Bron: Delcampe; “Bergen op Zoom – Haarlem 1789”.
1789: naar Haarlem
Verzameling David Haug. Envelop in 1789 verstuurd aan Burgermeester der Stad Haarlem den heer G.W. van Oosten de Bruijn. Port 6 stuivers.
1790: van Batavia NOI naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling : “1 Gulden stempel, op brief van Batavia naar Haarlem met het schip ‘de Zeenimph’ in rood krijt 20 stuiver en 2 stuiver, voor porti in Nederland, 1790”. NPV Veiling 2018 voorjaar: Collectie P.R. Bulterman.
1790: van Batavia NOI naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “6 Stuiver stempel, van luxe kwaliteit op brief van Batavia naar Haarlem, 30-10-1790”. NPV Veiling 2019 voorjaar: Bulterman Collectie – VOC.
1790: van Batavia NOI naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling : “6 stuiver stempel op mooie brief van Batavia naar Haarlem met schip "De Faam", relatief snelle reis van 203 dagen, 31-10-1790”. NPV Veiling 2018 najaar: Collectie P.R. Bulterman.
1792: van Batavia NOI naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “6 stuiver stempel, Convooi port, twee brieven in convooi verzonden van Batavia naar Haarlem, één met de Constitutie en één met de Unie. Schepen voeren in convooi tegen kapers en de Engelse oorlogsvloot. Beide brieven zijn identiek qua inhoud, afzender en adres i.v.m. risicospreiding vergaan schepen, beide brieven gelijk verzonden een aangekomen, alleen met twee verschillende schepen, 1792”. NPV Veiling 2018 najaar: Collectie P.R. Bulterman.
1799: Brief naar Haarlem
Bron: Delcampe ; Briefomslag uit 1799 naar het Spaarn bij de Waag in Haarlem.
1799: van Texel naar Haarlem
Bron: Delcampe. : “Komplete brief 1799 van Texel via Haarlem cursief naar Oude Wetering van gewapende burgerwacht Departement Texel”.
1799: van Haarlem naar Arnhem
Bron: Delcampe: “Komplete brief 1799 van Haarlem cursief aan den Burger … te Arnhem”.
Eind 18e eeuw: van Bengalen naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “Brief van Hougly (Bengalen) naar Haarlem, tarief 6 stuiver naar Nederland plus 2 stuiver binnen Nederland, samen 8 stuiver, aangegeven in rood krijt en een prachtig zwart lakzegel, tevens oud landkaartje” [eind 18e eeuw]. NPV Veling 2018 voorjaar: Collectie P.R. Bulterman”.
1813: van Haarlem naar Parijs
Bron: Delcampe; Haarlem 118, departement Conquis le Zuyderzee26 februari 1813.
1820: van Haarlem naar Amsterdam
Bron: Delcampe. Briefomslag uit 1820 van Haarlem naar Amsterdam
1820: van Haarlem naar Amsterdam
Bron: eBay: Voorloper 1822 naar Amsterdam met zwart stempel HAARLEM.
1830: van Oostburg naar Haarlem
Bron onbekend. Brief 11-03-1830 Oostburg-Haarlem. In de brief staat een uitleg over het posttarief: …”Mogten die rapporten even wel achterblijven, wees dan zoo goed hem zelven te schrijven, want de briefpost is hier zwaar, daar iedere brief met 10 cent verhoogd wordt, zoo veel moet gelegd worden, wegens het niet aanwezig zijn van een postkantoor.” Port 30 cent. Aankomststempel (K29-27mm) 13 maart zonder jaartal op de achterzijde van de brief.
1832: van Haarlem naar Nieuwer Amstel
Bron: Delcampe : “Nederland: cover Haarlem naar Nieuwer Amstel, 1832 ?”.
1833: van Haarlem naar Frankrijk
Bron: Delcampe. Brief van Haarlem naar Frankrijk via Valenciennes, 1833
1836: Brief naar Haarlem
Bron: Delcampe; Briefomslag uit 1836 van Amsterdam naar Haarlem.
1838: van Amsterdam naar Haarlem
Verzameling Reinoud Bruntink. Brief van Amsterdam naar Haarlem, 19 juni 1838.
1843: van Haarlem naar Middelburg
Bron: Delcampe. Haarlem briefomslag naar Middelburg 1843.
1844: van Salatiga NOI naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “Salatiga, Zeebrief Franco in ovaal, op brief naar Haarlem, WdB 265b, 1844”. NPV Veiling 2019 najaar: Collectie Bulterman – Voorfilatelie.
1844: van Haarlem naar Edam
Bron: Delcampe ; Handgeschreven brief uit 1844 gelopen van Spaarndam via Haarlem naar Edam 1844.
1845: Van Banda NOI naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “Banda Zeebrief ongefrankeerd, in zwart ovaal, op vouwbrief met meerdere Postale bemerkingen naar Haarlem, WdB89, 1845”. NPV Veiling 2019 voorjaar: Bulterman Collectie – Voorfilatelie.
1848: van Haarlem naar ‘s-Gravenhage
Bron: Delcampe 1848.
1849: Van Elmina (Goudkust, West Afrika, nu Ghana) naar Haarlem
Bron: De Nederlandsche Postzegel- en Muntenveiling: “Brief van Elmina, stadje in de Goudkust, van Gouverneur A. v.d. Eb forwarded te Rotterdam naar Haarlem, 15-3-1849”. NPV Veiling 2018 najaar: Collectie P.R. Bulterman. Met dank aan Sven Påhlman, auteur van het boek “Postal Routes to the Dutch Possessions in West Africa, West Indies and Suriname 1652 to 1919; a Guide to Dutch Maritime Mail”. London: The Royal Philatelic Society, 2021.
versie 05-06-2022