Arthur Steegh leefde van 1946 tot 2005. Hij was een van de meest bijzondere postzegelverzamelaars die Op Hoop van Zegels heeft gekend. Arthur was enige tijd secretaris van de Vereniging (van september 1987 tot november 1989 tweede secretaris en van november 1989 tot april 1991 eerste secretaris) en vooral ook organisator van de jeugdclub, toen er nog postzegeljeugd was (van november 1988 tot februari 1994). Landelijk droeg hij zijn steentje bij als secretaris van de bondskeuringsdienst (van 1993 tot 2005) en hij was van 1999 tot zijn overlijden een van de leden van de Amsterdamse Postzegel Sociëteit. Na zijn te vroege overlijden (hij werd 59) verscheen bij de Volkskrant een nagedachtenis onder de titel ‘Fabelachtig Geheugen’ en werd verhaald over zijn prachtige, zelf getekende Monumentenatlas van Nederland, een beschrijving van alle monumenten van Nederland, getekend op plattegronden van steden en dorpen (in twee versies, waarvan de laatste een uitgebreide). Hij was ook een van de auteurs van het boek ‘Grafische en papiermusea in Nederland en net over de grens’. En hij had gepubliceerd als historisch geograaf (zie bv Tijdschrift voor Historische Geografie) en in het eerste nummer van ‘Graffiti’, het personeelsblad van het Koninklijke Verbond Grafische Ondernemers, waarvan hij de archivaris was (en het stuk ging over ‘Mijn hobby: postzegels’). In de ‘Philatelie’ van maart 1991 verscheen over Arthur een mooi persoonlijk verhaal (o.a. “een redelijke graad van fanatisme”) en een foto. In ‘Filatelie’ van juli 2005 verscheen een in memoriam.
Foto van Arthur Steegh in Philatelie 1991.
Maar degenen die het voorrecht hadden om zijn postzegelverzameling te mogen bewonderen zullen het met me eens zijn: zelden zal er zo veel creativiteit zijn gestopt in een postzegelverzameling en zelden zal die zo veel bijzondere exemplaren hebben bevat. Na zijn overlijden is zijn verzameling terecht gekomen bij zijn broer John, en die heeft uit de verzameling een aantal pagina’s gefotografeerd, waaruit ik een selectie maakte.
Arthur verzamelde wat hij mooi en interessant vond en dat deed hij in het begin vooral met klassieke postzegels van de hele wereld. Daar maakte hij zelf geïllustreerde boeken van per regio, waarbij hij soms ook zelf tekeningen toevoegde van plattegronden en andere bijpassende illustraties. Gaandeweg begon hij steeds meer belangstelling te krijgen voor de manier waarop postzegels gebruikt werden als boodschappers van politieke en culturele identiteiten en ging hij ook moderner materiaal verwerken voor zijn overzicht van de ‘politieke en culturele filatelie’. Arthur had oog voor bijzonderheden en wist veel zeldzaamheden voor zijn verzameling te verwerven. En als hij op bezoek was bij postzegelhandelaren of op beurzen hielp zijn inderdaad fabelachtige geheugen hem om nieuwe bijzonderheden op het spoor te komen. Eigenlijk zouden we zijn hele verzameling ‘publiek bezit’ moeten maken maar dat is (voorlopig?) onbegonnen werk. Ik volsta met een selectie van pagina’s uit diverse van zijn 28 zelf gemaakte boeken, wat hopelijk een mooi beeld geeft van de uitzonderlijke verzamelaar die Arthur was.
Het begon met de ‘klassieken’: uiteraard met aandacht voor de moeder van de postzegels: Victoria’s Groot Brittannië
En andere klassiekers, zoals Mauritius, waarbij hij een ruimte open liet voor die hele dure…..
Of klassiek Afghanistan
Tibet: prachtig toch?
En heel bijzondere stukken uit Klassiek Egypte
En uit klassiek Japan
Klassiek Peru
En natuurlijk ook de Braziliaanse ‘ossenogen’
Saint Thomas en pakketbootpost in de Cariben
Of de Ionische Eilanden
En klassiekers uit de politieke strijd rondom Griekenland
Dichter bij huis: klassiek België
En klassiek Frankrijk
Bijzonderheden uit klassiek Italië
En nog meer
Met zo’n zelf getekende kaart van een vestingstad
Ook Wenden vroeg daar om…
Voor iemand zoals Arthur met oog en waardering voor creatieve postzegelontwerpen was er speciale aandacht voor Helgoland.
Maar in de loop van de tijd ging Arthur ook steeds meer ‘modern materiaal’ verzamelen, als daar een politiek verhaal achter zat, zoals hier de postzegels voor een onafhankelijk Anguilla/’Free Angweela’.
Of zoals hier de politieke strijd om Yemen met postzegels als propagandawapens
En dan kan het Israëlisch-Palestijnse probleem niet ontbreken: de Britse Palestina zegels en politieke propaganda
Hier de Palestijnse kant, met uitzondering van het propagandistische Israëlische poststuk.
En hier de kant van Joods Palestina en beginzegels van Israël
Ook de Tweede Wereldoorlog had Arthur’s speciale belangstelling. Hier: Denemarken in en rondom de Tweede Wereldoorlog: collaboratie en verzet; het ging Arthur ook niet alleen om postzegels, maar ook om sluitzegels en dergelijke, zo lang ze maar een politieke betekenis hadden, hoe die ook was….
En hij had een speciale belangstelling voor politieke propaganda op of via postzegels, waaronder deze bijzonderheden uit de Tweede Wereldoorlog.
Nazi propaganda was er op allerlei plekken.
De politieke postzegeloorlog om Vietnam kon natuurlijk niet ontbreken
En Arthur had oog voor de manier waarop postzegels werden gebruikt voor politieke doeleinden, alsof hij de latere oorlog om Syrië al zag aankomen…
Maar Arthur schroomde niet om ‘gewone’ postzegels die hij erg mooi vond eveneens op te nemen in zijn verzameling. Hier de Van Krimpenzegels, met daarbij een Haarlem vignet van Jacob Bethe, de controleur bij de PTT, die de opdracht had gegeven voor deze zegels (bij zijn afscheid in 1948: ‘ad multos annos’ staat er in kleine letters; nog vele jaren; zie ook: Designgeschiedenis Nederland).
Maar Arthur’s voorkeur ging toch vooral uit naar het exotische, zoals hier de postzegels van Touva.
En vooral als er aan postzegels een politiek verhaal vast zat was Arthur niet te stuiten. Hij had daarbij een speciale interesse in de Spaanse Burgeroorlog (waarover hij voor het blad Geografie Educatief, het toenmalige blad voor de aardrijkskundeleraren, in het tweede kwartaal van 1994 een stuk schreef: “Geografische geschiedenis: Burgeroorlog op postzegels”). Zijn verzameling over de postzegels van de Spaanse Burgeroorlog is eigenlijk een integrale publicatie waard. Wellicht iets voor later….
Kortom: het is een manier van verzamelen en een manier van vormgeving die inspireert!
En als toegift is het leuk om te laten zien dat Arthur (Thuur voor vrienden) in zijn jonge jaren, bezeten als hij was van ‘miniathuurtekenen’ en van postzegels honderden postzegels ontwierp voor fantasielanden zoals ‘Tujo’. Hij maakte daarvan ook een uitgebreide catalogus met illustraties en zelfs een eigen postzegelalbum, en hij ontwierp ook eigen poststukken. Dat hij geïnspireerd werd door de Klassieken moge duidelijk zijn en het is ook duidelijk hoe hij op zijn plaats was bij de bondskeuringsdienst waarbij echt van vals werd onderscheiden….
Arthur Steegh: eigen ontwerpen van de fantasiepostgebieden Tujo, St Pierre, Arazo en Johnstown.
Arthur Steegh: eigen ontwerp van een poststuk van Tujo, met poststempel Johnstown 456 naar Arazo.
Arthur Steegh: een van de vele albumbladen van de postzegels van het fantasieland Tujo
Samenstelling: Ton Dietz, met dank aan John Steegh en Joan Steegh-Thomas
versie 01-09-2020